Ủy ban Paralympic Việt Nam với tên gọi ban đầu Hiệp hội Thể thao người khuyết tật Việt Nam được thành lập theo Quyết định số 554/TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 11 tháng 9 năm 1995. Năm 2008 đổi tên thành Hiệp hội Paralympic Việt Nam. Năm 2024 đổi tên thành Ủy ban Paralympic Việt Nam.

Logo của Ủy ban Paralympic Việt Nam do Cục Bản quyền tác giả chứng nhận:

Tôn chỉ, mục đích

Ủy ban Paralympic Việt Nam (sau đây gọi tắt là Ủy ban) là một tổ chức xã hội tự nguyện thành lập, nhằm tập hợp, đoàn kết đông đảo người khuyết tật, các tổ chức thể dục thể thao người khuyết tật và các tổ chức, cá nhân quan tâm, ủng hộ cho phong trào thể thao người khuyết tật với mục đích nâng cao sức khoẻ cho người khuyết tật, giúp người khuyết tật hòa nhập với cộng đồng, hỗ trợ nhau hoạt động có hiệu quả, góp phần phát triển phong trào thể dục, thể thao người khuyết tật trong cả nước, nâng cao thành tích thi đấu thể thao của người khuyết tật nói riêng và thể thao Việt Nam nói chung trên đấu trường quốc tế; tăng cường giao lưu, hội nhập và đối ngoại của đất nước.

Nguyên tắc hoạt động

Ủy ban Paralympic Việt Nam hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, dân chủ, bình đẳng, công khai, minh bạch, thống nhất hành động, quyết định theo đa số, tự quản trong khuôn khổ pháp luật và điều lệ của Uỷ ban.

Phạm vi hoạt động

Ủy ban Paralympic Việt Nam hoạt động trên phạm vi cả nước;       

Hoạt động của Ủy ban Paralympic Việt Nam tuân thủ theo pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Ủy ban chịu sự quản lý nhà nước của Bộ Nội vụ, quản lý về lĩnh vực Thể dục thể thao của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các Bộ, ngành khác có liên quan đến lĩnh vực hoạt động của Ủy ban theo quy định của pháp luật

Chức năng, quyền hạn của Ủy ban Paralympic Việt Nam 

Tuyên truyền tôn chỉ, mục đích hoạt động của Ủy ban.

Đại diện cho hội viên trong mối quan hệ đối nội, đối ngoại có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Ủy ban theo quy định của pháp luật.

Tập hợp, đoàn kết hội viên; tổ chức, phối hợp hoạt động giữa các hội viên vì lợi ích chung của Ủy ban; thực hiện đúng tôn chỉ, mục đích của Ủy ban nhằm tham gia phát triển lĩnh vực thể dục, thể thao của người khuyết tật và các lĩnh vực khác có liên quan theo quy định của pháp luật.

Phổ biến, bồi dưỡng kiến thức cho hội viên, hướng dẫn hội viên tuân thủ pháp luật, chế độ, chính sách của Nhà nước, Điều lệ, quy chế, quy định của Ủy ban; Tuyên truyền phổ biến các nguyên tắc cơ bản Ủy ban Thể thao người khuyết tật Quốc tế và Hiến chương Paralympic Quốc tế với tinh thần vì sức khỏe, hạnh phúc cho mọi người.

Bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hội viên phù hợp với tôn chỉ, mục đích của Ủy ban theo quy định của pháp luật. Tổ chức, phối hợp hoạt động giữa các hội viên vì lợi ích chung của Ủy ban.

Hướng dẫn các hội, câu lạc bộ thể thao người khuyết tật ở các địa phương về chuyên môn, nghiệp vụ và tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các hội viên nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho người khuyết tật tham gia tập luyện thể dục, thể thao.

Tham gia Chương trình, Dự án, Đề tài nghiên cứu, tư vấn, phản biện và giám định xã hội theo đề nghị của cơ quan nhà nước; cung cấp dịch vụ về các vấn đề thuộc lĩnh vực hoạt động của Ủy ban theo quy định của pháp luật.

Tham gia ý kiến vào các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến nội dung hoạt động của Ủy ban theo quy định của pháp luật. Kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với các vấn đề liên quan tới sự phát triển Ủy ban và lĩnh vực Ủy ban hoạt động.

Được tham gia tổ chức đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện chuyên môn cho huấn luyện viên, hướng dẫn viên, trọng tài là hội viên của Ủy ban; tổ chức bồi dưỡng, tập huấn bác sỹ khám và phân loại thương tật; tổ chức các hoạt động dịch vụ khác theo quy định của pháp luật.

Phối hợp với cơ quan, tổ chức có liên quan thực hiện nhiệm vụ được quy định tại Điều lệ của Ủy ban phù hợp với quy định pháp luật.

Thành lập và chịu trách nhiệm toàn diện về tổ chức, hoạt động, quản lý các pháp nhân thuộc Ủy ban theo quy định của pháp luật, phù hợp với Điều lệ của Ủy ban và lĩnh vực hoạt động của Ủy ban; báo cáo Bộ Nội vụ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc thành lập pháp nhân và hoạt động của các pháp nhân theo quy định của pháp luật.

Phối hợp với cơ quan quản lý nhà nước về Thể dục thể thao tuyển chọn, thành lập và chuẩn bị đội tuyển quốc gia tham gia các giải thi đấu và đại hôi thể thao quốc tế theo thẩm quyền và quy định của pháp luật.

Tổ chức huấn luyện và thi đấu các Giải Thể thao người khuyết tật toàn quốc hàng năm: Mỗi năm tổ chức thi đấu giải vô địch cấp toàn quốc các môn thể thao: Điền kinh, Bơi, Cử tạ, Bóng bàn, Cầu lông, Cờ vua, Bắn cung, Boccia, Judo khiếm thị, Pickleball. Quần vợt xe lăn, Khiêu vũ thể thao người khiếm thị... Công nhận thành tích thi đấu thể thao của vận động viên khuyết tật tại các giải thi đấu do Ủy ban tổ chức hoặc phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức.

Huy động các nguồn lực để phục vụ cho hoạt động thể thao người khuyết tật. Có kế hoạch thu hút các nguồn tài trợ trong nước và ngoài nước để tạo nguồn kinh phí cho thể thao người khuyết tật, cho hoạt động của Ủy ban theo quy định của pháp luật.

Đối ngoại và Tham dự các cuộc thi đấu quốc tế

Đối ngoại

Tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế; tham gia các hoạt động, đóng niên liễm hàng năm cho Ủy ban Thể thao người khuyết tật Thế giới, châu Á, Đông Nam Á và các quốc gia khác về thể thao người khuyết tật theo quy định của pháp luật. Thực hiện đường lối ngoại giao nhân dân.

Uỷ ban Paralympic Việt Nam là thành viên chính thức của 03 tổ chức quốc tế, gồm: Liên đoàn thể thao người khuyết tật Đông Nam Á (APSF); Ủy ban Thể thao người khuyết tật châu Á (APC); Ủy ban Thể thao người khuyết tật Thế giới (IPC). 
Ngoài ra, Ủy ban Paralympic Việt Nam còn có quan hệ tốt với các nước như: Thái Lan, Malaysia, Indonesia, Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản… 

Tham dự các cuộc thi đấu quốc tế

Cấp khu vực Đông Nam Á (ASEAN Para Games): năm 2001 tại Malaysia, 2003 tại Việt Nam, 2005 tại Philippines, 2007 tại Thái Lan, 2009 tại Malaysia, 2011 tại Indonesia, 2014 tại Myanmar,  2017 tại Malaysia,  2022 tại Indonesia, 2023 tại Campuchia, 2025 tại Thái Lan.

Cấp châu Á (FESPIC Games - ASIAN Para Games): năm 1989 tại Kobe (Nhật Bản), 1994 tại Bắc Kinh (Trung Quốc), 1999 tại Bangkok (Thái Lan), 2002 tại Busan (Hàn Quốc), 2006 tại Malaysia, 2010 tại Quảng Châu (Trung Quốc) và 2014 tại Incheon (Hàn Quốc), năm 2018 tại Jakarta (Indonesia), năm 2022 tại Hàng Châu (Trung Quốc), năm 2026 tại Nhật Bản.

Cấp thế giới (Paralympic Games): năm 2000 tại Sydney (Australia), 2004 tại Athens (Hy Lạp); 2008 tại Bắc Kinh (Trung Quốc); 2012 tại London (Vương quốc Anh); 2016 tại Rio de Janeiro (Brazil); 2020 tại Tokyo (Nhật Bản); 2024 tại Paris (Pháp), năm 2028 tại Los Angeles (Mỹ). 

Lợi ích đem lại

Các hoạt động của Ủy ban Paralympic Việt Nam đã trực tiếp tác động đến việc nâng cao sức khoẻ của người khuyết tật, giúp họ khắc phục thương tật, hồi phục chức năng, có bản lĩnh vượt qua chính mình, hoà nhập chung với cộng đồng, đem lại những lợi ích to lớn về tinh thần cũng như lợi ích về vật chất cho xã hội.